(Castellano) (English)
Las Huaytecaseko komunitate maputxeak, El Foyel inguruan (Argentinako administraziopeko Wallmapu), kanporatzeko saiakera berri bat gainditzea lortu zuen uztailaren 7an epaitegietan. Antzinako lurraldea izateaz gain, bertan egoteko eskubidea dute, eta, gainera, pinu-monolaborantzen aurrerapenaren mehatxupean daude. Izan ere, bere izena Guaitecas-eko altzifretik dator (Pilgerodendron uviferum). Bertako espeziea da, eta, besteak beste, egur-monolaboreen prliferazioak mehatxatzen du. Izan ere, Huaytecaseko Lof-ek (komunitateak) bere antzinako lurraldean bizitzeko eskubidea dauka, horretaz gain ekosistemak eta biodibertsitatea kontserbatzen lagun dezakeen bakarra dela erakutsi baitu. Komunitate honen garaipen berri honetan bere ospakizunekin bat egiten dugu eta baso-soiltzearen, basamortutzearen, larrialdi klimatikoaren eta biodibertsitatearen aurka borrokatzen duen Planeta honetara zabaltzen dugu albiste pozgarri hau. Eskerrik asko Lof Las Huaytecas-i aurre egiteagatik. Marichiwew!!!! EZ DIRA PASAKO!
Las Huaytekas komunitateko ekintzailea den Mirta Ñancunaok horrela azaltzen du egoera guzti hau:
Mari mari puloncó, mari mari puwerken, mari mari piyancusi, mari mari machi, mari mari kompuche! (1)
Las Huaytekas komunitatea Serrucho mendilerroaren oinean dago, El Foyel inguruan, Zorrozabaletik 30 kilometrora eta Brilochetik 90 kilometrora. Duela 125 urte baino gehiago, komunitate hau osatzen dugun hamazazpi familietako belaunaldi ezberdinek etengabe egiten dute lurraldearen posizioa, Foyel lonkoaren eta Margarita Foyel alabaren belaunaldia barne. Haien gorpuzkiak La Platako Museoan bahitu zituzten, eta 2015ean itzuli zituzten lurraldean. Maputxeen lurraldea kentzeko politikek, bereziki Las Huaytekas maputxeen komunitatearenak, estatu nazionalaren ikuspegiarekin jarraitzen dute.
Horrela, baso-enpresaburuek, Zerbitzu Forestal Andinoak eta Forestal Rionegrina Sociedad Anónima enpresak (Emforsa izenez ezagunagoa) gure lurraldea inbaditu zuten. Horiekin guztiekin ari gara gaur egun auzitan. Familiak suntsitutako eta pinuek inbaditutako baso batean bizitzera kondenatzearekin ados ez egon arren, probintziak, 2001ean, gure ustez Ngen Mapu izeneko milaka urteko Huaytekas basoaz jabetzeaz gain, 2008an Miguel Saizen orduko gobernadorearen kudeaketan José Luis Silbeberg baso enpresaburuari Huaytekas iparraldeko sektorearen jabetza titulu bat eman zion. Eta ez hori bakarrik: 2010. urtean, Saizek eskualdeko El Foyel Solares izeneko urbanizazio turistikoko proiektu bat baimendu zuen Las Huaytekas basoaren iparraldean.
Argitu behar da komunitateak Silbebergekin duen lurralde-gatazka 1976an sortu zela, probintziak pinuak ezartzeko lurraldea okupatzeko baimena eman zionean. Gero, bitan hustu zuten, Probintziak eskatutakoa ez betetzeagatik; hau da, ez zuen pinurik landatu zuhaitzak kendu zituen eremuetan.
Bitartean, komunitateak bere animaliak mantendu zituen, etxebizitza bat eraiki zuen eta lurrak eta jabetza-eskubidea eskatzen jarraitu zuen. Baina zoritxarrez ez zioten inoiz entzun. Aitzitik, 1996an Silbebergek erabilitako bi kanmioneta eman zizkion estatu probintzialari, horietako bat bahiketa-aginduarekin. Entrega hori sartutako baso-lanak konpentsatzeko izan zen, eta okupazio-baimena, neurketa-baimena, jabetza-titulua eta, azkenik, urbanizazio-proiektuaren baimena berriro lortzearen truke. Proiektu horren obrak etenda daude 2013tik, komunitateak eskatutako kautelazko neurri baten aginduz.
Bigarren aldia da Silbebergek usurpazioagatik salaketa jartzen duela komunitatearen aurka. Lehenengoa 2009an izan zen, baina inputatuak artxibatuta geratu ziren. Bigarrena eta gaur egun erkidegoak aurrez aurre duena, Ricardo Calcagno epailearen balizko nahitaezko hustearekin. Bestalde, garrantzitsua da adieraztea Silbebergek, maputxeen komunitatearekin gatazka izateaz gain, Rio Negroko probintziarekin ere baduela; izan ere, probintziak 2014an auzi bat ireki zion, jabetza-titulua baliogabetzeko eskatuz, eta arrazoi hori oraindik argitu gabe dago.
Esan beharra dago, hustea ordenatuz gero, Huaytekak komunitateak eta beste erkidego batzuek eutsi egingo diotela lurraldean; izan ere, turismoaren eta higiezinen arloko ekintzailetzak aurrera eginez gero, komunitate horretako familien espazio zeremonialari eta ur-hornidurari eragiteaz gain, guaiteken zipredalaren suntsipen-erritmoa bizkortuko du. Izan ere, espezie horiek manatial askotan bizi dira, eta hortik ateratzen da, hain zuzen ere, berdegunea.
Horregatik guztiagatik, komunitateak dio: Aurrera egin dezagun pinuak eta probintziak bultzatutako baso-politikak desagerrarazteko bidean. Aski da derrigorrezko utzarazpenaz, aski da lurraldeak militarizatzeaz.
Rafael Nahuel, Santiago Maldonado eta Elias Garay presente orain eta beti!!
(1) Agur buruzagiei, agur mezulariei, agur agintariei,agur xamanei,agur guztiei!
==================================
Gehiago gai honi buruz:
aplaneta.org 
Deja una respuesta