Hitzaldia: «Energia: murrizpena ala gainezka?». Antonio Turielekin

eta (Antonio Aretxabalarekin) Abenduak 13, asteazkena, 18:30 – Musika Eskola, Elgoibar

Eredu energetikoa eztabaidatzeko, hitzaldi hau ezin izango litzateke une hobe batean: orain COP 28 amaitzen da Abu Dhabin, Arabiar Emirerri Batuak (AEB). Gainera, bere emaitza kaskarren inguruko polemikarekin. COP28 akordioaren zirriborroak, igandean argitaratutakoak, erregai fosilen kontsumoa murriztea¹ baino ez du proposatzen, bertan behera uztea proposatu gabe, eta lehen bezala jarraitzea, berriztagarri gehiago ezartzeko ustezko irtenbidearekin. Hori nahikoa balitz bezala, horrek desagerketa hau konponduko balu bezala. Izan ere, hemen ere proiektu gehiagori eta energia-kontsumo aseezin horrek eragindako gizarte- eta ingurumen-inpaktu gehiagori egin behar diegu aurre.

Bertako taldeek antolatu genuen hitzaldia², eta eredu energetiko horren ondorioei egin behar diegu aurre, bai fosilei bai haien ordezkoei. Baita gaia nazioartean lantzen dugun erakundeak ere, internazionalismotik eta sareetatik ere energia eremu honetan. Izan ere, krisi klimatikoak tokikoari eta globalari eragiten die, eta, beraz, horrela ekin egin behar diogu.

Eta, batez ere, gaian aditua den Antonio Turiel dugu, Estatuko geografia osoan gaia argitzeko beharrezkoa dena – erakundeek ere eskatzen dute, eta teorian gai horretan erabaki behar duten horiek. Beraz, aprobetxa dezagun aukera hausnartzen eta informatzen jarraitzeko.

COP28a eta gero

Nor harritzen da orain COP 28ren ondorioa erregai fosilen kontsumoa murriztea proposatzea besterik ez izategatik, bertan behera uztea planteatu gabe? Idatzita zegoen, petrolio- eta gas-ekoizpenean potentzia handia den herrialde batean antolatzerakoan, petrolio- eta gasean menpeko handia daukana; eta bere distira eta luxu guztia erregai horietatik, bere dirutik eta esklabotzatik eraiki duena. Idatzita zegoen, Abu Dhabiko Petrolio Konpainia Nazionaleko (ADNOC) presidenteari COPeko presidentetza ematean. Idatzia zegoen, COPeko presidentetza petrolio-emirerri bateko Sultan bati ematean.

Izan ere, erauzten, saltzen eta erretzen duten petrolioa eta gasa ez ezik, milioika petro-dolar ere lortzen dituzte, eta hori da ordezkatzen duten eredua: jasanezina. Diruak bakarrik eusten diolako. Baliabideen xahutzailea. Xahutze- eta luxu-eredua, munduak klima-mailan aitortutako krisia bizi duenean, baina baita ingurumen-, giza- eta ekonomia-mailan ere. Insolidarioa da, haiek, herrialde txiki gisa, oparotasunaz gozatzen dutelako, eta, beren inguruan, krisi klimatikoak Afrikako adarra kiskaltzen duelako eta milaka pertsona hiltzen dituelako goseteagatik (50 milioi pertsona inguru horretako elikagaien krisiak jota).

Izan ere, gaur egun AEBri buruz ari bagara, Klimaren 28. Mundu Gailurra egin dutelako da, baina AEB luxuzko turismoaren erreferentzia da (edo lizunkeria, [luxury] ingelesez esaten den bezala): Ekialdeko Las Vegas. Urtean 16 milioi turistaren helmuga da. Hori guztia ibai eta oasi artifizialak eraiki diren basamortu batean. AEB luxuzko etxeak dira, luxuzko hotelak, luxuzko etxe orratzak. Esan bezala, petroliotik datorren diruarekin eraikia. Eta petrolio askorekin, energia merke askorekin.

Esklabo energetikoak AEBn

Petrolioa esklaboekin alderatzen da, jarduera bera goratzeko beharko liratekeenekin. Horrela, gure kasuan, egunero erabiltzen dugun energia 40 esklabok emandako lanaren parekoa da (24 ordu – 120 ordu x 8 ordu egunean). Baita gure egungo energia-kontsumoa handitu egiten delako ere: gizaki primitibo batena baino 120 aldiz gehiago. Edo gaur egungo herri asko, herrialde aberastuek ekoitzitako energiaren 3/4 kontsumitzen baitute.