(Argazkiak: Argentina Indymedia/Marcelo Martínez (Tierra Viva eta Revista Cítrica).
(Castellano) (English)
Aste honetako Amalurraren egitarauan Argentinako ingurumen egoeraren berri ematen dugu.
Alde batetik, Kordobako probintziako Las Chacras Irrati Komunitarioko El Reloj en Cuenta Regresiva (Atzeraka doan erlojua) izeneko programa anaia ekarri dugu.
Eta honekin batera, aste honetan saio berri bat, Patagoniako sutetaz sakonduz
Horrela hasten da gure lagun eta lankide Juan Manuel Izzoren «Ingurumen-borroka hausnarketara irekia» programa. Hemen eskaintzen dugun azken saioan, Marcela Martín elkarrizketatu dute, A Planetan aztertu genuen Punillako autobiaren aurkako mobilizazioengatik auzipetutako bat. Era berean, Argentinan gertatzen ari den harrapaketa estraktibistari buruzko beste elkarrizketa bat ere egin dute, Catamarcan, Argentinako probintzia pobretuenetako batean.
Amaitzen dute irratsaioa gaur egun Argentinan, zehazki Patagonian, gertatzen ari diren suteekin. Hauek dira, iragartzen duen bezala, «iragarritako tragedia bat, arduragabekerien batuketa bat». Alde batetik, Amalurran esaten dugun bezala, orain uda delako, eta jakina, dena lehorrago dagoelako. Are okerrago krisi klimatikoak okerrera egiten duen heinean: historian aurrera egin ahala, hori da jarraibidea, baina berriro ere urtarrilik beroenaz ari gara (1,75 ºC industriaurreko tenperaturaren gainetik). Hori, Argentinan eta beste herrialde askotan lehorte eta euri gutxi eragiten du. Baina baita gobernuak bultzatzen dituen politikengatik, baso-interesengatik, nekazaritza-negozioagatik, espekulazioagatik, turismoagatik, etab.
Esan dugun bezala, sute horiek zuzeneko eragina dute baso horien mende dauden pertsonentzat, komunitateentzat, nekazari txikientzat eta bertako komunitateentzat, maputxeentzat, esaterako. Baina, gainera, gertatzen deenz, suteak erabiltzen direla haiei errua egozteko, kriminalizatzeko edo beren lurraldetik ateratzeko ere. Hala gertatu da Lof Pailako komunitatearekin. Funtsik gabeko salaketa horien ondorioz, gainera, matoiak agertu dira, etsaitasunez eta lintxatzeko gogoz.
Baita probintzia berean ere, probintziari izena ematen dion ibaiaren defentsan gaur egun egiten ari den foro batean (Chubut Ibaiaren Defentsarako 2. Trawun Foro Ibiltaria), hainbat komunitatetako maputxeek salatu zuten maputxeen herriaren kriminalizazioa suteen aurrean. Mauro Millán lonkoak (buruzagiak) zera adierazi zuen: «Basoko suteekin eta Maputxe Herriaren aurkako eraso etengabearekin amaitzeko duten ezintasun susmagarria disimulatu nahi dute, berriro ere barneko etsaia garela adieraziz».
Baina errepresioa eta desinformazioa suak itzaltzerakoan arriskuapean dauden pertsonei eragin die: erakundeek eta informazio hedabide komertzialek zabaldu dutenez, sua sortu zuten pertsonak atxilotu zituzten eta hauek SUTEEN AURKAKO BRIGADISTAK ziren! Gainera, Mallingo Baso Brigadaren egoitzak ere suak erre zituen otsailaren 1ean.
[Eguneraketa: Otsailaren 11n poliziak Radio Petü Mongueleiñ irrati komunitario maputxea (Chubut) itxi zuten eta 4 etxe Esquelen, Lof Paillako kanporaketan babesa emategatik, suteekin lotutako errepresioaren esparruan, ]
Funtsik gabeko salaketa horien ondorioz, gainera, matoiak agertu dira, etsaitasunez eta lintxatzeko gogoz. Otsailaren 5ean, Joe Lewis aberatseko langileak El Bolsóneko komisariara joan ziren atxilotuei laguntzera joan zen jendea beldurtzera.
Txilen ere pertsona asko daude suteengatik judizializatuta, eta lurraren defendatzaileei beraiei ere egozten zaie errua, ekintzaile asko atxilotu baitituzte.
Hori ez dator bat, halaber, gobernua oso zalantzan jartzearekin, ez baitu eraginkortasunik ((hemen gogorarazten dizkigute Valentziako azken gertaerak, eta Peterren Printzipioa eta gaitasun politiko eza – Bide batez esanda, otsailaren 1ean 4. manifestazio jendetsua ospatu zen azaroaren 14ko hartatik, Mazonen dimisioa eskatuz – ¡Qué se vayan todos! (Joan daitezen denak!: Argentinar leloa)). Jendea abandonaturik sentitzen da, larrituta, sugarrak hurbil daudelako, eta hauen indarkeria eta errukigabetasunarengatik. Familiek moto-bonbak eta mahukak lortzea baino ez dute.
Sua Kudeatzeko Zerbitzu Nazionalak (SMNF) aurrekontuaren % 26,4 baino ez du lortu Mileiren gobernuan. SNMF National Segurtasun Nazionaleko ministro negargarriaren mende dago, Patricia Bullrich (ekonomia mailan ere familia nabarmena), errepresioan eta Lof Pailakoren gisako kaleratzeetan agertu zen Patagonian, baina suteetan ez.
Bitartean, herritar auto-antolatuek, boluntarioek, egiten diote aurre suari. Brigadak 2021eko sute handitik daude antolatuta komunitateetan. Jendeak suebakiak egiten eta suari aurre egiten ikasi du. Baina, batez ere, auzokideen arteko elkartasun-sareak ehundu dituzte. Mahuka bat erabiltzen ez dakiten edo fisikoki hain gai ez diren pertsonek gidatuz, jakiak prestatuz, baliabideak bilduz eta logistikarekin laguntzen dute.
Hondamendi guztietan bezala, laguntzak biltzeko hainbat proposamen sortu dira, batzuk susmagarriak. El Bolsóneko Primavera auzoko CICa (Cicporincendios2025) kaltetutako pertsonei eta brigadistei laguntza ematen dien gizarte-erakunde horietako bat da. Funtsak behar dituzte oinetakoak, arropa, erregaia, mahukak, eskularruak eta abar erosteko.
Zalantzarik gabe, Argentinako egoera, suteekin, oso surrealista da (beste maila askotan ere bai, zalantzarik gabe). Horrekin du zerikusia, Amalurra programan esan genuen bezala, Miley bezalako ero bat boterean egoteak, lehen Brasilgo Bolsonarorekin gertatu zen bezala. Izan ere, ukatzaile klimatikoa izateaz eta bere interes ekonomikoez gain, Basoei, Erretzeari eta Glaziarrei buruzko Legea ere kendu nahi du Mileyk, merkataritza-jarduera errazteko. Lehen bi lege horiek debekatzen duten gauzetako bat erretako basoak zeuden lurren salmenta da, horrela suteak sortzeko helburua hori izan ez dadin. Argi dago sute askoren atzean helburu espekulatiboak daudela Planeta osoan.
Horraino beste lagun batek esaten zidanaz ulertzen nuena: «Aitortu gabeko baina benetako gerra egoeran gaude». Ideia bera errepikatzen du beste lagun batek: «Bart gerra zibil baten erdian geundela uste nuen, bonbardaketarik gabe, keak eta sutearen sugarrek estalita».
Suteak 11 fokutara hedatuta zeuden, kontrolatutako gutxi batzuetara, 700 km-ko distantzian Patagoniako Andeetan zehar (hemen ez dela oihartzun handirik izan iruditzen zait – agian suteen errepikapenera gehiegi ohitzen ari gara?).
Su hartu duen azalera eta gaur egun (otsailak 7) duen kokapena honako hauek dira:
– 450 Ha Caviahuen (Neuquen). Iraungita
– 5.000 Ha Lanin Parke Nazionalean (Neuquen). Aktiboa
– 10.764 ha Nahuel Huapi Parke Nazionalean (Ibai Beltza). Aktiboa
– 3.000 Ha Mallin Itota (Ibai Beltza). Aktiboa
– 3.530 Ha Epuyenen (Chubut). Edukia
– 55 Ha El Pedregoson (Chubut). Aktiboa
– 3.200 Ha Atilio Viglionen (Chubut). Aktiboa
Guztira 25.999 hektarea baso, landaketa eta etxebizitza erre dira. Gainera, hiru sute saiakera garaiz eten ziren. Baina suteek jarraitzen dute.
Hainbesteko aldi bereko sutearen zergatien bila
Baina testuinguru surrealista horretan, esperpentoan sakontzen duen beste elementu bat falta zitzaidan: sionismoa. Ezaguna da Mileik Israelgo estatuarekiko, Trumpekiko eta AEBekiko duen begikotasuna.
Argentina, eta zehazkiago Patagonia, soldadu israeldarren destinoa da asialdian. Hona bidaltzen dituzte Gazan krimenak egiten ari diren gaztetxo asko, teorian, deskonektatzera. Hemen, batez ere, babes bat dutela ezagutzen dute: herrialde askok Israeli nazioartean eskaintzen diotena, eta gobernu honek nabarmen eskaintzen duena. Txileko Patagonia ere haien aisialdirako gunea da. Haaretz egunkaria israeldarraren arabera, Argentinako Patagoniako «Israelgo turismo militarraren» % 10 israeldarren esku dago. Gama altuko Israelgo turismoa ere % 10 hazi da udako denboraldi honetan, aurreko urtearekin alderatuta, turistek gehien erabiltzen duten helmugetako bat den Barilochen. Txilen, Raíces de Río Cóndor asentamendu juduaren proiektu bat dago, eta lursailak prezio merkeetan eskaintzen ditu, judutar jatorriko pertsonentzat soilik.
Baina militar israeldarren segurtasun hori egoera berri batek aldatzen du: gaur egun, Gazan egindako delituengatik horietako batzuk bilatzeko eta atxilotzeko agindupean daude. Argentinako gobernuak entzungor egiten die oraingoz, baina beste batzuek, Brasilgoak kasu, atxilotzeko aginduak eman dituzte. Adibidez, gaur egun Saar Hirshoren (749. Batailoia) eta Yuval Vagdani (432. Batailoia) soldaduen eta gaur egun Argentinan uste den hirugarren baten aurkako atxilotze agindua daukate. Hind Rajab Fundazioa ebidentziak biltzen eta gerra krimenetan parte hartu duten soldaduak identifikatzen ari da.
Hemen, Patagonian, komunitate-lapurretaren eta espoliazio ekologikoaren kasu ezagunenetako bat dago, hala nola Joe Lewis handikiaren (Benettonena da beste kasu ezaguna) etxe eta lurren kasua, Escondido aintzira barne. Patagoniako paraje eta ekosistema aratzenetako bat bakarrik erabiltzeaz eta gozatzeaz gain, Lewisek aintzirako energia hidroelektrikoaren sorrera ere kontrolatzen du. Joe Lewis britainiar judua da, diruduna izateaz gain. Baina, gainera, soldadu israeldar horietako askok maiz erabiltzen dute Lewisen etxea.
Baina hauek ez ezik, hemen mota ezberdineko milioidunak lehorreratu dira ere, Qatartarrak ere nabarmenduz. Otsailaren 8ko albiste baten arabera, Abdulhadi Mana A Sh Al-Hajri enpresariak baimena lortu zuen Bariloche eta El Bolsónen arteko Baguales errekan hiru hidroelektriko (ChiBa I, II eta III) eraikitzeko. Berriro ere ura esku pribatuetan eta kanpotarretan.
Israelgo «turismo» horrekin batera, onartutako esplorazio geografikoa dago, bai eta lurraldea erosteko inbertsioa ere. Jakin badakigu Israelgo soldaduek 1976tik egindako miaketa hori, 1982tik areagotu dena.
Zalantzarik gabe, kasurik kezkagarriena 2012an gertatu zen, sute batek Torres del Painé (Txileko Patagonia) parke nazionaleko 14.000 hektarea suntsitu zituenean. Sebastian Salgado gerrako kazetari korrespontsalak Radio con Aguante -n salatu zuen, hemen ere transkribatu dugun elkarrizketa batean. Haren eragilea atxilotu eta epaitu zuten: Rotem Singer. Israelgo soldadu bat zen. Honek, bere aurkako hainbeste ebidentziari kontra egin ezinik, azkenean onartu egin zuen egilea zela, baina, gainera, istripu bati ez zegokiola. Benetako helburua ez zen argitu, baina hemen jada iradoki dugu. Singerrek 7500 dolarreko isuna jaso zuen.
2015eko urtarrilean, hiru turista israeldar ere kanporatu zituzten Torres del Paine Parke Nazionaletik, erreserba naturaleko eremu debekatuan sua pizteagatik. Gertakari horiek ez dute inolako interes ekonomiko edo politikorik frogatzen, baina jatorri horretako turisten presentzia nabarmena berresten dute. Eta arduragabe jokatzeko duen modua ere bai, eta komunikabide askotan salatzen den bezala, baita bertako biztanleekiko jarrera harroputza edo are etsaigoa ere, askok palestinarrekin duten harremanarekin lotzen baitute.
Horrez gain, Israelgo DJ batek, Afron Shaik (Shai Avitan), Tenpanoen aintziraren ingurumen-babesean egindako rave-a dugu. DJak berak zabaldu zuen sare sozialetan. Kasu horretan, beste egoera batzuetan bezala, zigorgabetasun-mailak talka egiten du, beste pertsona batzuk zigortuak izango baitziren horregatik.
Argentina judu askoren helmuga izan zen, gaur egun Latinoamerikako judutar biztanlego handiena izanik, eta munduko bosgarrena Israeldik kanpo. Izan ere, Argentina estatu judu bat sortzeko jokaleku posible gisa aztertu zuten, palestinarren aukera gauzatu aurretik. Teoriek planteatzen dutenez, Israelgo estatua gaur egun gerren eta gatazken ondorioz bideraezina denez, Argentinaren aukera birplanteatu egin daiteke, edo, izatez, dagoeneko makan dago. «Plan Andinia» dokumentalak hala planteatzen du. Gainera, egungo krisi ekologiko, klimatiko eta energetikoaren aurrean, Argentinako eta Txileko Patagoniak, bere edertasunaz eta kontserbazio egoera onaz gain, ur eta petrolio ugari eskaintzen du.
Argi dagoena, teoria horiek edo balizko jabetze plan hori izan ala ez, Patagoniako eta, oro har, Argentinako herritar zintzoei beren lurraren lapurretak min ematen diela, mende asko usurpatuta daramatzaten jatorrizko herrien kontura. Baina, batez ere, Israelen moduko estatu eta armadagatik izan dadila, Palestinako genozidioa ikaragarrizko mailara igo baitu, nazioarteko komunitateari eta nazioarteko zuzenbideari bizkarra emanda. Era berean, mingarria da hori gobernu honen konplizitatearekin gertatzea; izan ere, gobernu honek erabateko destaina egiten die bere komunitateei, jendeari oro har, zerbitzuei eta ingurumenari, eta, gainera, mespretxuz egiten du.
Eskualdea sutan dago.
(Lucho Gorrión)
Eskualdea sutan dago. Negozio zikinen, luxuzko hotelen planen, milioidunentzako turismoaren, hegaletako loteen, hidroelektrikoen proiektuen eta atzerritarren negozioen sua.
Betikoak (ingelesak eta qatartarrak, adibidez), zapalkuntzaren ondorioz urrundik milioika dolarrekin etortzen direnak eta aberria defendatzen omen duten naziak errekrutatzen dituztenak, Laku Ezkutuan elkartzen dira Sua eta Lurra makinatzeko.
Gobernu Nazionalaren laguntza dute, legeak onartzen edo murrizten baitizkie, eta gobernu probintzialek sorgin-ehizan hasten dituzte brigadista autodeitzaile solidarioak eta jatorrizko herriak.
Betikoek: Lewisek, Qatartarrek, gobernadoreek, ministroak, presidenteak eta beren botere-zirkulu negargarria inguratzen duten guztiek biztanle bortitz eta bortitzak errekrutatzen dituzte eta babestu egiten dituzte, dirua ematen diete, zapalduen artean traidoreak sortuz.
«Gora aberria» oihukatzen duten eta atzerritarrek diruz laguntzen dituzten tipo horiek fatxak dira: buruak zapaltzen eta zapaltzen laguntzen dutenak. Alemanian gertatu zen, Italian gertatu zen, munduko alde guztietatik pasatzen da: fatxak «ez dira aske hazten, onddoak basoan bezala», kapital handiak, nagusiek, diruz laguntzen dituzte. Eta diru horrekin eta etorkizun hobe baten promesa faltsuarekin adoretzen dira. Etorkizun faltsu hura, zapalduak izateari utzi eta zapaltzaile izatera igaroko direla agintzen diena. Baina badakigu: ez dira inoiz Lewis izango, ez qatartarrak, ez ministroak, ez horrelakorik.
Guzti hau Andeetako Eskualdean gertatzen da. Polizia konplizea da: beste traidore batzuek beren klaseari ordaintzen diote. Komunikabideak konplizeak dira. Beste alde batera begiratzen dutenak konplizeak dira, neurri txikiagoan, baina konplize dira.
Hori guztia gertatzen den bitartean, herria: klase-kontzientzia duten langileak, jatorrizko herriak, disidentziak, gizarte-erakundeak, auzokoak, biktimak, artistak, jende solidarioa… Ehunka! Miles! Aurrera daramate maitasunezko ekintzarik garbiena: suari aurre egiten diote, guardiak egiten dituzte, janaria prestatzen dute, intsumoak lortzen dituzte, dirua batzen dute, ez dute lo egiten edo gaizki lo egiten dute, brigadistak faltsuki akusatuta defendatzen dituzte, behar dutenak besarkatzen dituzte, urrutitik etortzen da laguntzera, etxeak uzten dituzte ostatu hartzeko, egiak oihukatzen dizkiete nahi eta entzun dezaketenei.
Hauengana zuzentzen dituzte Kapital Handiak bere fusilak konplizeekin, borrokatzen dituztelako, min egiten dietelako, beren planak gauzatzen uzten ez dietelako.
Eskualdea sutan dago. Bere errealitateak erre egiten du. Gorrotoak erre eta maitasunak erre. Zapaltzaileak erre eta zapalduak erre egiten dituzte. Lagunak erre eta traidoreak erre.
Ezinezkoa da erretzen duen hori ez sentitzea. Batek ezin du nabaritu zerbaitek erretzen duela. Sua sentitzen da, hor dago. Zorionez, ura bezalakoak direnak daude: tantaz tanta batu eta ibaiak, lakuak, itsasoak eta ozeanoak eratzen dituzten haiek. Organismo eta antolaketa bakar bat bezala jariatzen dutenak eta harririk gogorrena higatzen dutenak, Lurra aldatzen dutenak.
Ulertzen dut zure larritasuna, besarkatu nahi zaitut.
Zurrunbiloa bihur gaitezen eta goazen elkarrekin jariatzera.
Urak harri gogorra higatzen du, Lurra elikatzen du, basoa ureztatzen du, bizitza iragartzen du.
Elkartu gaitezen, ura bezala.
Goazen sutara, nahi dugun euriaren antzera.
Basoa salba dezagun.
INFORMAZIOA
- Atropello ambiental: un DJ Israelí hizo un video pasando música electrónica en un área protegida en Tierra del Fuego https://www.federacionanarquista.net/atropello-ambiental-un-dj-israeli-hizo-un-video-pasando-musica-electronica-en-un-area-protegida-en-tierra-del-fuego
- Criminales de guerra israelíes en Argentina: una alerta que recorre la región (06/01/2025) https://www.anred.org/criminales-de-guerra-israelies-en-argentina-un-alerta-que-recorre-la-region/
- Grave: Milei busca reformar la ley de Glaciares, de Quema y de Bosques para promover la actividad comercial (27 de diciembre 2023) https://www.ambito.com/politica/grave-milei-busca-reformar-la-ley-glaciares-quema-y-bosques-promover-la-actividad-comercial-n5908833
- A Hidden Flight To A Billionaire’s Private Mansion In Patagonia, Hacked Messages And A Serious Conflict Of Interest Between Judges & Argentina’s Largest Media Group: The Lago Escondido Saga https://www.forbes.com/sites/afontevecchia/2022/12/29/a-hidden-flight-to-a-billionaires-private-mansion-in-patagonia-hacked-messages-and-a-serious-conflict-of-interest-between-judges–argentinas-largest-media-group-the-lago-escondido-saga/
- “El Estado Nacional decide no financiar el combate a los incendios” (4 febrero, 2025) por Agencia Tierra Viva https://argentina.indymedia.org/2025/02/04/el-estado-nacional-decide-no-financiar-el-combate-a-los-incendios/
- Un nuevo Israel en la Patagonia: el mito de la conspiración judía (21 junio, 2015) www.elmostrador.cl/noticias/pais/2015/06/21/un-nuevo-israel-en-la-patagonia-el-mito-de-la-conspiracion-judia/
- ¿Un nuevo Israel en la Patagonia? (por Wari) https://www.elciudadano.com/ciudadanos-al-poder/¿un-nuevo-israel-en-la-patagonia/01/23/
- Patagonia: Territorio mapuche en llamas y represión https://argentina.indymedia.org/2025/02/06/patagonia-territorio-mapuche-en-llamas-y-represion
- Un movimiento popular solidario enfrenta los incendios en El Bolsón https://agenciatierraviva.com.ar/un-movimiento-popular-solidario-enfrenta-los-incendios-en-el-bolson/
Descubre más desde
Suscríbete y recibe las últimas entradas en tu correo electrónico.
